Veiligheid

Veiligheid is een basisbehoefte en vraagt om voortdurende aandacht. Gemeentelijke taken op het gebied van openbare orde blijven in politiek-maatschappelijke betekenis toenemen. Geopolitieke spanningen en conflicten elders in de wereld leiden tot onvoorziene vragen aan ons als gemeente, zoals de opvang, huisvesting en hulp en kunnen op de langere termijn ook druk zetten op onze weerbaarheid, waarden en welvaart. De toenemende militaire dreiging aan de oostgrens van Europa kan deze effecten versterken.
Minder zichtbare vormen van criminaliteit, zoals ondermijning en criminaliteit in het digitale domein nemen toe. Om de aanpak van overlast gevend en crimineel gedrag te begrenzen, wordt vaker naar het bestuursrecht en het gemeentelijk uitvoeringsapparaat gekeken. Dit legt extra druk op de gemeentelijke uitvoeringsorganisatie.

Om adequaat op deze dynamiek in te spelen, werken wij met een flexibele context gedreven veiligheidsorganisatie die zichtbaar is in de wijken en oog heeft voor de menselijke maat bij de formulering en uitvoering van haar beleid. De druk op de gemeentelijke uitvoeringsorganisatie is hoog vanwege:

• Toegenomen onvoorspelbaarheid, waardoor we rekening moeten houden met escalatie en opschaling. Bij maatschappelijke discussies over veerkracht en paraatheid betrekken we bedrijven, organisaties en burgers om Ede weerbaar te houden.
• Mede door vergrijzing kampen onze partners, zoals politie, OM en GGZ met personele schaarste en wachtlijsten. Doordat adequate zorg uitblijft, ontregelen kwetsbare inwoners sneller. Om dit te voorkomen wordt vaker een beroep gedaan op een persoonsgerichte en bestuursrechtelijke aanpak en coördinatie.
• Inwoners zijn kritischer geworden, wachten minder af, maken vaker gebruik van WOO en bezwaarprocedures. Ook benaderen inwoners College en Raadsleden vaker rechtstreeks over hun persoonlijke problematiek.

Op de geprioriteerde thema’s in het Integraal Veiligheidsplan 2023-2026 zien we de volgende ontwikkelingen.

1. Openbare Orde en Veiligheid
De digitale transitie biedt meer mogelijkheden én brengt veiligheidsrisico’s met zich mee. Met name de snelle ontwikkeling en toegankelijkheid van artificial intelligence zorgt voor nieuwe vormen van criminaliteit. Valse verzoeken om financiële hulp door bekenden en deepfakes met desinformatie zijn bijna niet meer van echt te onderscheiden. We maken onze inwoners weerbaar met voorlichting.

Organisatoren van evenementen kampen met een terugloop van vrijwilligers, toegenomen kosten en aangescherpte regels rondom natuur en veiligheid. Dit maakt het organiseren complexer. Om DNA-evenementen in Ede te behouden is maatwerk, kennisbevordering en coaching nodig.

Brandweerkazerne Ede
Uit recente onderzoeken is gebleken dat de gekozen locatie aan de Peppelensteeg alsnog niet haalbaar is, omdat het Berg Bezink Bassin (BBB) niet aan te passen/te overkluizen is. Er is onderzoek gestart om een nieuwe locatie te vinden.

2. Ondermijning
De georganiseerde (drugs)criminaliteit is een risico voor de veiligheid en leefbaarheid. We zien onder meer een toename in het aantal drugsgerelateerde delicten, het aantal meldingen van mensenhandel en we zien dat criminele ZZP’ers de zorg misbruiken voor financieel gewin.
Hoewel we zelf nog geen signalen daartoe hebben, waarschuwt de Rijksrecherche gemeenten voor een toenemend risico van criminele inmenging en corrumperen van ambtenaren. Samen met onze veiligheidspartners zetten we in op preventie, weerbaarheid van de samenleving én onze eigen organisatie om de (drugs)criminaliteit terug te dringen. Het juridisch instrumentarium breiden we uit: Het Bibob-beleid actualiseren we en maken we toepasbaar bij inkoop (specifiek zorg), subsidies en vastgoedtransacties.

3. Zorg en Veiligheid
Voorzieningen zoals wonen, inkomen, onderwijs, klimaat en zorg zijn niet meer vanzelfsprekend. Dit heeft impact op gevoelens van zekerheid en veiligheid van onze inwoners. Het aantal meldingen over sociale overlast, waaronder personen met verward gedrag stijgt. Doordat de zorgvraag groter is dan het aanbod, stijgt het aantal escalaties. Er is sprake van een grotere verdeeldheid, met polarisatie als gevolg, waardoor de sociale samenhang onder druk staat.

4. Jeugd en veiligheid
Het zicht op jongeren is de laatste jaren afgenomen. Door fluïde netwerken en digitalisering worden jongeren makkelijker on- en offline gerekruteerd voor criminele activiteiten. Het zorgstelsel wordt herzien om jongeren eerder in beeld te krijgen en de aansluiting tussen zorg en veiligheid te versterken. Wij participeren in pilots, intensiveren onze samenwerking en zetten bemoeizorg in om kwetsbare jongeren te bereiken.

Toezicht & Handhaving Openbare Ruimte
Het inzetkader van Handhavers van de afdeling THOR is sinds de toekenning van de wapenstok tot september 2025 gewijzigd. Ondanks dat de wapenstok weer ter beschikking is, blijft het door het ministerie van Justitie en Veiligheid bepaalde criterium dat handhavers niet mogen worden ingezet in bepaalde situaties van kracht. Het inzetkader is hierop aangepast. Voor de werving van personeel wordt de strategie voortgezet voor de werving en selectie van nieuwe handhavers. Met regelmaat zullen vacatures bij de afdeling THOR worden gepubliceerd.